title

انتولوژی: فلسفه معماری در ساختار و سازماندهی سیستم های نوین اطلاعات سلامت

مهدوی, عبدالله ، مهرتک, محمد ، شاهی, مهربان ، ابراهیمی, کمال (1397) انتولوژی: فلسفه معماری در ساختار و سازماندهی سیستم های نوین اطلاعات سلامت. در: دومین کنگره ملی انفورماتیک پزشکی و هفتمین همایش سلامت الکترونیک و کاربردهای ICT در پزشکی ایران, 26-29 تیر1397, تهران - ایران.

متن کامل

[img]
پیش نمایش
تصویر
141kB
[img]
پیش نمایش
تصویر
2MB

آدرس اینترنتی رسمی : http://mieh-2018.modares.ac.ir/index.php?&slct_pg_...

خلاصه فارسی

مقدمه: حجم زیاد و رو به تزاید اطلاعات سلامت و لزوم دسترسی به آنها به منظور کاربرد در فعالیت های مختلف درمانی، آموزشی و پژوهشی، در کنار آن سه مشکل اساسی حوزه سلامت در عصر اخیر افزایش خطاهای پزشکی، عدم یکپارچگی پرونده های پزشکی و نبود تعامل بین دانش موجود و دانش موردنیاز ، ضرورت کاربرد سیستم های پیشرفته سازماندهی اطلاعات سلامت را بیش از پیش ظاهر ساخته است. بخاطر موارد اشاره شده و همچنین به دلیل عدم کارایی سیستم های قدیمی، لزوم سازماندهی اطلاعات و ارائه سیستم های نوین مدیریت اطلاعات سلامت بر اساس تفکر معماری انتولوژی برای بهره وری های کامل از این اطلاعات شکل گرفته است. این پژوهش مروری، بدنبال بررسی ویژگی ها و خصوصیات انواع سیستم های مرتبط و معماری آنها می باشد. روش بررسی: این مطالعه مبتنی بر تحلیل ویژگی ها و خصوصیات چهار سیستم مهم حوزه سلامت HL7, SNOMED,UMLS و ICD-11 ارائه شده است. اساس و پایه همه سیستم های اخیر، بهره گیری تقریباً یکسان از معماری اطلاعات مبتنی بر هستی شناسی یا انتولوژی آنها است. به عبارتی به خاطر تشابهات معماری زیرساختی و پایه ای سیستم های اطلاعاتی ذکر شده، و همچنین کاربرد عمومی و کلان آنها در حوزه تامین پرونده الکترونیک سلامت، همه باهم در تعامل و هم کنش پذیری سیستماتیک هستند. برای تامین اهداف این پژوهش، پژوهشگران از سه رویکرد ذیل استفاده نموده اند: الف) بررسی متون مرتبط با هر کدام از سیستم ها، ب) مطالعه راهنمای اصلی هر کدام (Handbook)، ج) مراجعه به وب سایت های رسمی هر کدام از این سیستم های اطلاعاتی. نتایج: سیستم های HL7, SNOMED,UMLS و اخیراً سیستم طبقه بندی ICD-11 نقش محوری در سازماندهی داده ها و اطلاعات سلامت ایفا می کنند. این سیستم ها در اکثر متون و منابع علمی حوزه مدیریت اطلاعات سلامت به عنوان اساس و زیر ساخت پرونده الکترونیک سلامت معرفی شده اند. معماری اصلی این سیستم ها بر اساس فلسفه انتولوژی شکل گرفته است. خلاصه معماری مبتنی بر انتولوژی در سیستم ICD-11، UMLS در شکل 1 و 2 (اشکال معماری و مفهومی اولیه) نشان داده شده است. ساختار مدل اطلاعاتی ICD-11 از سه لایه UML تشکیل شده است. که متشکل از لایه هستی شناسی (ontology layer) لایه طبقات(category layer ) و لایه خطی سازی (linearization layer) است که هر کدام از این لایه ها به بخش های متعددی تقسیم می شوند. لایه انتولوژی لایه زیر بنائی یا لایه کنترل واژه نامه، برای انطباق زیر مجموعه SNOMED و سایر طبقه بندی ها بکار می رود. لایه طبقات شامل مجموعه ای از مشخصه ها به منظور ایجاد یک مدل مفهومی است. و لایه خطی سازی که از پنج رده «قوانین منطقی» ، «کدها» ، «اصطلاحات استثناء»، «اصطلاحات» و «مترادف ها» تشکیل شده است. کدهای ارائه شده نقش مهمی در انطباق پذیری دارند. در سیستم UMLS سه بخش اصلی وجود دارد: بخش 1 متاتزاروس ، بخش 2 شبکه معنایی و بخش 3 تخصصی سازی و بومی سازی است. بخش 1 که متاتزاروس است بیش از 100 سیستم کدگذاری و نامگذاری در حوزه سلامت بهره گرفته است که خروجی آن استخراج کد و مفهوم منحصربفرد برای واژگان های مختلف می باشد. بخش 2 که همان شبکه معنائی است به معماری واژگان استخراج شده از مرحله اول و ایجاد روابط بین آنهاست. این بخش در واقع همان انتولوژی در سیستم های سازمانی اطلاعاتی حوزه سلامت می باشد. تعداد روابط تعریف شده در بخش انتولوژی به بیش از یک میلیارد رابطه بین مفاهیم می رسد. قبل از ترسیم نقشه معنائی اطلاعات در سیستم های مبتنی بر هستی شناسی از رویکردی با عنوان مفهوم سازی استفاده می شود. این رویکرد شامل چهار مرحله است. مرحله اول اتم(atom) ، مرحله دوم رشته (string)، مرحله سوم لزیگ (lexic or term) و مرحله آخر (concept) می باشد. انتولوژی در واقع نمایش مفاهیم (concepts) در یک ساختار مفهومی (semantic network) و ترسیم ارتباط بین طبقات و مفاهیم است. این ارتباطات گاهی به بیش از یک میلیون رابطه بین مفاهیم در ساختار سیستم های بیان شده می رسد. لذا در معماری مبتنی بر انتولوژی روابط یا تعامل بین مفاهیم پیچیده ترین بخش طراحی سیستم ها می باشد همچنین استخراج مفاهیم غالباً با رویکردهای نوین در این سیستم ها مطرح شده است. ویکی معنایی، ابزارهای لگزیک و استفاده از پردازش زبان طبیعی از انواع این رویکردها می باشد. بحث و نتیجه گیری: امروزه نیاز به اطلاعات در حوزه سلامت لزوم استفاده از سیستم های نوین سازماندهی اطلاعات را ضروری ساخته است. دسترسی به بیش از دهها میلیون مقاله و کتاب در پایگاههای اطلاعاتی در کنار اطلاعات با ارزشمند موجود در پرونده های بالینی همه ما را نیازمند و مجاب به طراحی سیستم های یکپارچه منطقه ای و بین المللی نموده است. براساس نظرات پژوهشگران دهه آینده در حوزه سلامت، دهه تحول در حوزه سیستم های اطلاعاتی خواهد بود. موفقیت این سیستم های اطلاعاتی به عنوان ابزارهای حمایت از تصمیم گیری بالینی و نیز ابزار پژوهشی در حوزه ارائه خدمات سلامت برای متخصصان و کارشناسان امر به سازماندهی مناسب اطلاعات بر می گردد. که با توجه به حجم عظیم داده ها در حوزه سلامت و پراکندگی آنها ایجاد هم کنش پذیری بر اساس معماری انتولوژی کلی موفقیت این سیستم های اطلاعاتی اجتناب ناپذیر خواهد بود.

عنوان انگليسی

Anthology: The philosophy of architecture in the structure and organization of modern health information systems


نوع سند :موضوع کنفرانس یا کارگاه (پوستر )
زبان سند : فارسی
نویسنده اول :عبدالله مهدوی
نویسنده :محمد مهرتک
نویسنده :مهربان شاهی
نویسنده مسئول :کمال ابراهیمی
کلیدواژه ها (فارسی):انتولوژی، کنش پذیری، اچ ال سون، اسنومد، لواینک، یو ام ال اس
موضوعات :W حرفه پزشکی > W 26/55.I4 انفورماتیک پزشکی ، سیستم ذخیره و بازیابی اطلاعات
W حرفه پزشکی
بخش های دانشگاهی :دانشكده پزشكي > گروه علوم پایه > بخش مدیریت اطلاعات سلامت
کد شناسایی :10439
ارائه شده توسط : دکتر عبداله مهدوی
ارائه شده در تاریخ :04 شهریور 1397 10:15
آخرین تغییر :07 شهریور 1397 12:41

فقط پرسنل کتابخانه صفحه کنترل اسناد

Document Downloads

More statistics for this item...