شناسایی فاکتورهای فرهنگی مرتبط با غربالگری سرطان پستان در بیماران با سرطان پستان بر پایه مدل PEN_3

خلاصه فارسی

زمینه: سرطان پستان شایع ترین نوع سرطان در زنان است و شایع ترین عامل مرگ ناشی از سرطان در زنان 40تا 44 سال است. تشخیص زودرس سرطان پستان نقش حیاتی در کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان دارد. الگوی PEN-3 از الگوهای مطالعه رفتار در زمینه آموزش و ارتقای سلامت است. این الگو دارای سازه‌‌های مختلفی است از جمله :عوامل ادراکی، عوامل قادرکننده و عوامل تقویت کننده؛ که با خودباورهای مثبت، منفی و بی اثر همراه است. شناسایی این عوامل در به کاربردن مداخلات بسیار مهم است و در اجرای برنامه‌‌های آموزشی ارزیابی ارتباط بین آموزش و قدرت فرهنگی جامعه دارای اهمیت ویژه‌‌ای می‌‌باشد. هدف: ما در مطالعه برآنیم که با استفاده از مدل PEN-3 عوامل فرهنگی دخیل بر انجام و عدم انجام غربالگری پیش از ابتلا در زنان مبتلا به سرطان پستان را تعیین نماییم. مواد و روش کار: در این مطالعه بیماران مبتلا به سرطان پستان به شیوه نمونه گیری آسان و براساس معیارهای ورود و خروج وارد مطالعه شدند. در ادامه با استفاده از پرسشنامه طراحی شده توسط دکتر نقیبی و همکاران در سال 2015 مبتنی بر الگوی PEN-3 داده-های مورد نیاز پیرامون اطلاعات دموگرافیک, رفتار غربالگری, عوامل ادراکی, عوامل قادر ساز و عوامل تقویت کننده در این مطالعه استخراج شدند.تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام گرفت. از آزمون¬های تی یک نمونه¬ای و دو نمونه¬ای, کای اسکوئر و آمار¬های توصیفی جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها استفاده شد. برای توصیف داده‌‌های کمی‌‌با توزیع نرمال از میانگین و انحراف معیار و برای توصیف داده‌‌های کمی‌‌با توزیع غیر نرمال از میانه و فاصله بین چهارکی استفاده شد. نتایج : مهم ترین عوامل مؤثر بر انجام و عدم انجام غربالگری به ترتیب داشتن بیمه درمانی (95%)، اهمیت فرد به سلامت خود (84%)، توانایی پرداخت هزینه غربالگری (83%)، سابقه مثبت خانوادگی (82.4%)، مشغله و کمبود وقت (77%)، توصیه کارکنان بهداشتی (71%) و تشویق همسر (66%) بودند. بروز رفتار‌‌های غربالگری در جمعیت تفاوت معنی داری نداشت(P=0.237) با این وجود، بین امتیاز عوامل قادر ساز و تقویت کننده با رفتارهای غربالگری زودرس همبستگی مثبت وجود داشت(به ترتیب B=0.326 و P=0.01 ، B=0.168 و P=0.032). رفتارهای غربالگری و عوامل تقویت کننده نیز به شکل معنی داری در گروه با سابقه بیماری‌‌های پستان بیشتر بود (به ترتیب P=0.007 و P=0.001). نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر، نشان داد که عوامل قادر ساز و تقویت کننده بهترین پیش بینی کننده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای رفتارهای غربالگری بوده است. در جمعیت مورد مطالعه علی رغم مناسب بودن عوامل تقویت کننده نظیر حمایت خانواده، سطح عوامل قادر ساز از جمله امکانات شهری و نگرانی‌‌های مالی، به شکل نگران کننده‌‌ای از میانگین کمتر بوده است که نیازمند افزایش حمایت‌‌های اجتماعی می‌‌باشد.

عنوان انگليسی

The Investigate Cultural Factors on Screening of Breast Cancer Based on PEN_3 Model in Women with Breast Cancer

خلاصه انگلیسی

Background: Breast cancer is the most common type of cancer in women and the most common cause of death from cancer in women aged 40 to 44 years. Early detection of breast cancer is done through mammography, clinical tests and breast self-examination, and they play a vital role in reducing cancer mortality. The PEN-3 model is one of the models for studying behavior in the field of education and health promotion, and the factors that affect a person's behavior are examined in this model. This model has different structures, including: perceptual factors, enabling factors and strengthening factors; which is associated with positive, negative and ineffective self-beliefs. Identifying these factors is very important in the use of interventions. In the implementation of educational programs, the evaluation of the relationship between education and the cultural power of society is of particular importance and requires a sociological perspective and attention to social processes affecting behavior. Aim: in this study, we intend to use the PEN-3 model to determine the cultural factors involved in performing and not performing screening in women with breast cancer. Method & Materials: In this study, patients with confirmed breast cancer referred to Imam Khomeini Educational-Therapeutic Hospital in Ardabil city and the Cancer Registry Center of Health Vice-Chancellor of Ardabil University of Medical Sciences were included in the study by easy sampling based on the inclusion and exclusion criteria. Next, using a self-made researcher questionnaire based on the PEN-3 model, the required data about demographic information (including history of breast disease except for malignancy and family history), screening behavior, perceptual factors, enabling factors and strengthening factors was extracted in this study. The reliability and validity of the questionnaire has been confirmed in the study of Naghibi and his colleagues in 2016. Statistical analysis was done using SPSS version 26 software. One-sample and two-sample t-tests, chi-square and descriptive tests were used to analyze the data. Mean and standard deviation were used to describe quantitative data with normal distribution, and median and interquartile range were used to describe quantitative data with non-normal distribution. Results: Among the investigated women, 22% had a history of breast self-examination, 30% had a history of clinical breast examination, and 28% had a history of mammography at least once. The most important factors affecting screening are having health insurance (95%), attention to women's health (84%), ability to pay for screening (83%), positive family history (82.4%), busyness and lack of time (77%) , the recommendation of health workers (71%) and the encouragement of the spouse (66%). There was no significant difference in the incidence of screening behaviors according to the average (P=0.237). However, there was a positive correlation between the score of enabling and enhancing factors with early screening behaviors (B=326 and P=0.01 respectively, B= 0.168 and P=0.032). Screening behaviors and reinforcing factors were also significantly higher in the group with a history of breast diseases (P=0.007 and P=0.001, respectively). Conclusion: Since the factors affecting breast cancer screening behavior are formed in a cultural and social context, comprehensive planning in the majority of health education models can be useful in this regard. The results of the present study showed that enabling and reinforcing factors were the best predictors for screening behaviors. In the studied population, despite the appropriateness of strengthening factors such as family support, the level of enabling factors such as urban facilities and financial concerns is alarmingly lower than the average, which requires an increase in social support.

Document Downloads