بررسي وضعيت شاخصهاي نسخه نويسي پزشكان عمومي در شهرستانهاي استان اردبيل در طي شش ماه اول سال 81

خلاصه فارسی

مقدمه : معضلات داروئي ايران به صورت كمبود و يا نبود هميشگي برخي از اقلام داروئي بصورت مشخصه خاص اين نظام در آمده است. عليرغم بهبود بسياري از كاستي ها مشكلات داروئي بزرگترين مشغله فكري و اجرائي مسئولين داروئي وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي بوده و هنوز هم بسياري از جوانب اين مشكل بصورت لاينحل باقي مانده است . در سال 1380 در كشور بالغ بر 77/19 ميليارد عدد دارو به ارزش بيش از 4132 ميليارد ريال به فروش رسيده است كه در مقايسه با آمار مصرف دارو در سال 1379 بيانگر 7/5 درصد رشد مصرف عددي و حدود 3/22 درصد رشد مصرف ريالي مي باشد . در سال 1380 چنانچه جمعيت كشور 65 ميليون نفر در نظر گرفته شود به طور متوسط هر ايراني بالغ بر 304 عدد به ارزش 63584 ريال دارو مصرف كرده است . در اين مطالعه توصيفي – تحليلي مقطعي (Cross-Sectional) كه در عرض 6 ماه اول سال 1381 برروي 22463 تعداد نسخ مربوط به 463 پزشك ( كه نسخه ها وابسته به بيمه تامين اجتماعي و بيمه خدمات درماني بودند ) انجام شد. پس از تكميل پرسشنامه ها ، اطلاعات گردآوري شده وارد نرم افزار كامپيوتري SPSSWIN گرديد و نتايج استخراج گشت . در اين مطالعه ميانگين تعداد اقلام داروئي نسخ پزشك عمومي استان اردبيل 72/3 قلم دارو در هر نسخه بود. حدود 33/3 درصد نسخ فقط داراي يك قلم دارو بودند در حاليكه 69/24 درصد نسخ حاوي بيشتر از 4 قلم دارو بودند. در اين مطالعه ميانگن قيمت يك نسخه 13539 ريال برآورد شده است . بيشترين اقلام تجويزي ، به ترتيب : 1-tab Adugt cold 2- cap Asoxicillin 500 mg 3-tab Acetaminophen codein 4-tab Ranitidin HCL 5-Acetaminophen(Elixir) بوده است . 420/22 درصد نسخ حاوي آنتي بيوتيك ها ، 450/48 درصد نسخ حاوي داروهاي موثر بر دستگاه عصبي مركزي ، 930/18 درصد نسخ حاوي داروهاي گوارشي ، 460/7 درصد نسخ حاوي داروهاي استروئيدي ، 670/2 درصد حاوي سرمها ، 920/3 درصد نسخ حاوي ويتامين ها ، 530/16 درصد حاوي نسخ داروهاي قلبي – عروقي ، 610/20 درصد نسخ حاوي داروهاي دستگاه اسكلتي و 290/16 درصد نسخ حاوي داروهاي موثر بر دستگاه تنفسي بودند. از نظر اشكال داروئي به ترتيب قرص هاي خوراكي در 70/41 درصد موارد ، آمپولها در 67/21 درصد موارد ، شربت ها در 88/17 درصد موارد ، كپسولها در 81/9 درصد موارد به ترتيب بيشترين اشكال داروئي تجويزي در نسخ پزشكان عمومي بودند. 05/92 درصد اقلام تجويزي با نام ژنريك نوشته شده بودند و دستورات داروئي در 46/98 درصد موارد خوانا بودند. در اين تحقيق ، مطالعاتي كه در شهرستانهاي اردبيل ، خلخال ، گرمي ، پارس آباد و مشگين شهر انجام شد خلاصه نتايج نشان مي دهد كه : حداكثر اقلام دارويي تجويز شده مربوط به شهرستان خلخال مي باشد كه 5/7 قلم بطور متوسط ذكر شده است. در شهرستان اردبيل اين رقم 3/7 قلم مي باشد. از نظر تعداد نسخ داراي يك قلم دارو نتايج به شرح ذيل مي باشد. خلخال 27 نسخه ( رتبه اول ) مشگين شهر 16 نسخه ، اردبيل 13 نسخه ، گرمي 12 نسخه و پارس آباد 4 نسخه مي باشد. از نظر نسخ داراي بيش از 4 قلم دارو شهرستان اردبيل با 453 نسخه در اولويت اول قرار دارد. براساس نتايج بدست آمده تجويز دارو در مردم بدون تغيير عملكرد پزشكان و داروسازان تغيير نخواهد كرد. بنابر اين براي رسيدن هر چه بيشتر به اين هدف ، لازم است ارتباط حرفه اي پزشك و داروساز افزايش يابد و آموزش دانشجويان پزشكي و پزشكان در تجويز منطقي دارو توسط مسئولين ذيربط پيگيري بشود.

Document Downloads