ایمنی روانی از دیدگاه اسلام

خلاصه فارسی

مقدمه: ایمنی و امنیت به عنوان دومین نیازهای بسیار مهم در سلسله مراتب نیازهای انسانی مازلو برای تمام افراد مهم بوده و برای بیماران از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این میان نقش محافظتی پرستار، مهمترین نقش وی بوده و ایمنی بیمار را در برنامه مراقبتی نسبت به سایر نیازهای وی در الویت قرار می دهد و تامین امنیت روانی بیمار نسبت به سایر جنبه ها حائز اهمیت خاصی است. چرا که امنیت روانی و آرامش همواره یکی از گمشده های مهم بشر بوده است. در این راستا، پایه های دین اسلام جهت دستیابی به حداکثر بهره مندی از امنیت و بهداشت روانی پی ریزی شده است. اذا پژوهشگر بر آن شده است تا دیدگاه اسلام در این زمینه را بررسی نموده و آیات و احادیث و روایات موجود را از قرآن و سیره نبوی و ائمه اطهار (ع) استخراج نماید، تا کادر بهداشتی درمانی در مواجهه با بیمار و در راستای برآورد نیازهای زیستی روانی این دستورات را به کار گیرند. مواد و روش کار: پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای صورت گرفته است بدین ترتیب که با رجوع به کتابخانه های مختلف در شهرهای تبریز و تهران، منابع گوناگون در ارتباط با موضوع، تحت بررسی و مطالعه قرار گرفته و نتایج مطالعات به صورت ذیل ارائه گردیده است. نتایج: در فرهنگ اسلامی، سنت و سیره و گفتار رسول (ص) و ائمه معصومین (ع) همواره به عنوان چراغی فرا راه مسلمین بوده و طریق سعادت را به آنان نشان داده است به طوریکه یکی از تلاشهای پیامبر اکرم (ص) بهداشت جسم و روان خویش و پاکسازی آنها از آلودگیها بود. چنانچه در متون اسلامی آموزشهای گسترده ای در مورد جنبه های مختلف کمک کننده و یا بازدارنده حرکت تکاملی و رشد به عنوان معیار ایده آل سلامت روانی وجود دارد نظیر: قدرت تحمل نسبت به نظرات مختلف و گزینش ایمان به خدا و احساس تعهد و تکلیف نسبت به خدا و دوری از قدرتهای ضد خدا، احساس امنیت نسبت به گفتار و رفتار شخصی، انجام به موقع کارها با توجه به شرایط زمان و مکان، برنامه ریزی و کوشش در امور مفید و دوری از هر کار بی فایده، قدرت تحمل نسبت به مردم و مدارای با آنها، حسن خلق، عدم خود پسندی، برداشت واقع بینانه از جهان و بالاخره رازداری و کنترل گفتار. در زمینه امنیت پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: امنیت و سلامتی دو نعمتند که بسیاری از مردم در آن مغبونند، هر که تنش سالم است و در جماعت خویش ایمن است و قوت روز خویش دارد جهان سراسر مال اوست. کادر پزشکی نیز از طریق درمان، خوشرفتاری با بیمار، خانواده و بستگان وی به هر وسیله، سیر کردن او، از بین بردن مشکل، تبسم به روی او و حتی مرتب کردن دور و بر بیمار باعث شادی و خوشحالی وی می گردند و سهمی در تامین امنیت روانی وی دارند. پیامبر اکرم (ص) در جای دیگر می فرمایند: هر کس بر انجام کار بیماری کوشش کند اعم از اینکه نیاز او را برآورد یا نیاورد مانند روزی که از مادر متولد شده است از گناهان پاک می شود و نیز فرموده اند: هر کس یک شبانه روز بر بالین بیماری بایستد خدا او را با ابراهیم خلیل مبعوث می گرداند و بر صراط مانند برق درخشان عبور می نماید. از جمله وظایف کادر پزشکی جویا شدن از حال بیمار است و بهترین شیوه نهادن دست بر پیشانی یا دست اوست. امام راحل (ص) می فرماید: یکی از اموری که کمک به خوب شدن مریضها می کند، تقویت روحی آنها توسط پزشک و پرستار است. بحث و نتیجه گیری: با مرور تعالیم مذهبی مشخص می شود که این تعالیم با ایجاد تغییر در خود و جامعه، تصحیح روابط انسانی در صحنه زیست بشر، بالا بردن مقاومت انسانها و ایجاد سازگاری با مشکلات، نقش موثر و بسزا در سلامت روانی فرد و جامعه دارد. و هر چه کادر پزشکی خود از سلامت روانی بالاتری برخوردار باشند در تامین امنیت مددجویان موثرتر خواهند بود.

Document Downloads