بررسی رابطه بین ویژگی های فردی و اجتماعی زنان بالای 30 سال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان اردبیل با انجام آزمون های غربالگری سرطان پستان با استفاده از مدل اعتقاد بهداشتی و ارزش پیشگویی کنندگی مدل در سال 90

خلاصه فارسی

زمینه و هدف: سرطان پستان شایع ترین سرطان زنان در اکثر کشورهای جهان محسوب می شود و زنان در همه سنین در معرض خطر ابتلا به این سرطان قراردارند؛ با تشخیص زودهنگام سرطان، بیش از 90 درصد مبتلایان درمان می شوند و در این زمینه خودآزمایی ماهیانه پستان و انجام ماموگرافی که جزء رفتارهای غربالگری برای تشخیص زودرس سرطان هستند، می توانند، موثر باشند. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان پیشگویی کنندگی اجزای مدل اعتقاد بهداشتی در انجام یا عدم انجام رفتارهای خودآزمایی پستان و ماموگرافی در زنان بود. روش بررسی: از کل مراکز و پایگاه های بهداشتی سطح شهر بر اساس پراکندگی مناطق جغرافیایی و به تفکیک وضعیت اقتصادی و اجتماعی منطقه، تعداد 10 پایگاه، انتخاب گردیده و با توجه به جمعیت هر منطقه نمونه گیری از 10 پایگاه به صورت نمونه گيری آسان انجام شد. داده ها بعد از جمع آوری، کدگذاری و وارد نرم افزار SPSS شد و با استفاده از روش آمار توصیفی و تحلیلی در قالب جداول فراوانی و شاخص های آماری و آزمون های آماری t و آنالیز رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتايج مطالعه نشان داد كه 4/27% از زنان مورد مطالعه خودآزمایی پستان را در طی سال گذشته انجام داده بودند، و 8/6% زنان در طی سال گذشته ماموگرافی انجام داده بودند. یافته های این مطالعه نشان داد، تمامی سازه¬های مدل اعتقاد بهداشتی به غیر از سازه حساسیت درک شده در گروهی که خودآزمایی پستان انجام داده بودند، نسبت به گروهی که این رفتار را انجام نداده بودند، تفاوت آماری معنی دار داشت. همچنین نتایج نشان داد، که تفاوت آماری معنی دار بین همه اجزای مدل در افرادی که ماموگرافی انجام داده بودند، نسبت به بقیه افراد وجود داشت. تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد، خودکارآمدی و موانع درک شده برای خودآزمایی پستان می تواند، پیش بینی کننده انجام خودآزمایی پستان و موانع درک شده برای ماموگرافی، پیش بینی کننده انجام ماموگرافی باشد. نتیجه گیری: یافته های مطالعه نشان داد، خودکارآمدی می تواند، باعث اتخاذ رفتار و موانع درک شده می تواند، موجبات عدم اتخاذ رفتار خودآزمایی پستان را فراهم آورد. همچنین یافته های مطالعه نشان داد که موانع درک شده می تواند، موجب عدم اتخاذ رفتار ماموگرافی گردد. لذا آنچه که در مداخلات آموزشی جهت ارتقاء رفتار بهداشتی خودآزمایی پستان و ماموگرافی باید مورد توجه قرار گیرد، افزایش مهارت آموزشی جهت ایجاد خودکارآمدی در زنان و تعدیل و بهینه سازی موانع درک شده از طریق آموزش های صحیح می باشد.

عنوان انگليسی

Study of the relationship between individual and social factors of women referred to Ardebil health centers on screening of breast cancer by using health belief model and determining predicting value of model in 1390

خلاصه انگلیسی

Introduction: Breast cancer is the most common cancer in women. Women are at risk of this cancer in all ages. More than 90% of the patients can be cured by early recognition. Breast self-examination and mammography can be useful in this case. In this study we estimate that the intentions to perform breast self-examination and mammography were predicted by which items of the health belief model. Materials and methods: In this study 380 women aged 30 and older who had gone to health centers of Ardabil were choose to measure their use of breast cancer screening in the last year. HBM questioner that was reliable and valid for Iranian women was used in this case. Logistic regression was used to identify leading independent predictors of breast cancer screening. Results: In this study 27% of the women performed BSE in the last year but only 6/8% of them used mammography as a way of screening during the last year. There was a significant difference in all parts of model unless in perceived severity between women that had performed BSE in the last year and who did not performed this behavior. And there was a significant difference in all parts of model between women who had done mammography in the last year and who did not. The regression analysis revealed that intentions to perform BSE were predicted by perceived self-efficacy and perceived barriers for BSE and intentions to perform mammography were predicted by perceived barriers for mammography. Conclusion: This study indicates that self-efficacy can cause performing BSE and perceived barriers can cause not performing BSE and mammography. So we must educate women to increase their self-efficacy and to decrease their perceived barriers.

Document Downloads