بررسی تراکم اپیدمیولوژیک وجغرافیایی بيماري سل با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي(GIS) در استان اردبیل

Persian Abstract

سابقه و هدف : بيماري سل شايعترين علت مرگ ناشـي از بيمـاريهـاي عفـوني تك عاملي در دنيـا اسـت. تشخیص الگوی پراکندگی بیماری در تبیین سیاست های بهداشتی دولت ها و تشخیص عامل محدود کننده ی بیماری بسیار مهم است. امروزه سيستم اطلاعات جغرافيايی (GIS) يکی از مفيدترين ابزار اپيدميولوژيک در شناسايی و تبیین رابطه ی بروز بیماری با محدوده ی جغرافیایی می باشد. از آن جا که شیوع فرم مقاوم به درمان سل در جامعه رو به افزایش است لذا ضرورت تبیین الگوی پراکندگی این بیماری در استان اردبیل به شدت احساس می شود. هدف نهایی تهیه نقشه جامع جغرافیایی بروز تجمعی سل در استان وهمچنین بررسی فرضیه ی انتشار سل مقاوم از بیماران مقیم آذربایجان در ایران می باشد. مواد و روش ها : این مطالعه نوعی بررسی گذشته نگر و توصیفی مقطعی می باشد. در این بررسی تعـداد بيمـاران مـسلول در هـر شهرستان و بخش با توجه به آدرس محل سكونت موجود در پرونـده درمان افراد، مشخص شده و ميزان بروز تجمعي در دوره دوازده سـاله بر مبناي جمعيـت بـراي هـر كـدام از بخشها محاسبه و با توه به الگوی طبقه بندی در نقشه GIS مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه 1619 بیمار مبتلا به سل طی 12 سال مورد بررسی قرار گرفتند که بترتیب 52 و 48 درصد از مبتلایان زن و مرد بوده و 78 درصد از مبتلایان متاهل بوند. میانگین سنی بیماران مبتلا 19/2±43/11 و میانگین وزنی آن ها 15/05±60/09 کیلوگرم بوده و از نظر ابتلا به بیماری 63 درصد دارای سل ریوی بودند. نتایج نشان داد که اردبیل به عنوان مرکز استان بیشترین میزان بروز را دارد ولی نرخ بروز بیماری در پارس آباد بویژه شهر اصلاندوز بسیار بالاست در شهرستان ها میزان بروز سل در سال 84 با سال های دیگر تفاوت معنی داری داشته است. رابطه بین نزدیکی به نواحی مرزی و آب و هوای نیمه خشک و بروز سل موید ارتباط مثبت این پارامتر ها با هم بوده است (p<0.05). نتیجه گیری: پراکندگی بروز بیماری سل در 12 سال با توجه به افزایش جمعیت تغییری نکرده است و این مساله با ثابت ماندن آب و هوای استان مطابقت دارد. در مقایسه با مطالعات مشابه میزان پراکندگی بیماری با آب و هوای خشک و نیمه خشک مرتبط است. در طی 12 سال میزان بروز در زنان کاهش و در مردان افزایش یافته است که نشان دهنده جامعیت مطالعه است.

Title

Evaluation of epidemiological and geographical density of TB by using GIS in Ardabil

English Abstract

Background and Objective: Mycobacterium tuberculosis (TB) infection prevalancy is growing up and any study about risk factors and dispersion pattern of disease is important to incidence rate of disesaese. The mortality rates due to TB infection and drug resistant TB is rising and statisitic or other epidemiologic studies is very important in this issue. Geographic information system is a good tool due to matching people dipersion to desease. The chance of tuberculosis in Ardabil (in north west of Iran) is high because of the proximity to Azerbaijan the GIS can help to find best health map condition of TB in Ardabil. Methods: There is a retrospective cohort study due to TB infected patients’ information in Ardabil state, from 2004-2016. In this study any information about age, location of disease report and patient’s place, gender, weigth, type of TB and The climate of the patient's place of residence were collected, then statistic analysis was performed by SPSSv22 and health climate maps were drawn with Arc GIS software. Results: 1619 patients included in this study due to 12 years that 52 % were female and 48% were male. The percent of married patients was 78% and the average of age 43.11±19.2 and the average of weight was 60.09 ±15.05. The pulmonary TB rate was 63% and ther prevalency of thisease in Ardabil city as a center of Ardabil staste was more than other cities but The incidence rate was calculated according to the population of each region and The incidence of tuberculosis in Aslundoz was higher than in all parts of Ardebil province. Conclusion: he incidence rate of diseases is not changed due to 12 years and Semi-arid climate has a huge impact on the disease. The gender raio in this tudy incomparison with other epidemiologic analysis showed the rate of diseseas in femal patients is going down and distance of Azerbaijn has an important role in TB dispersion.

Document Downloads