بررسی سطح آگاهی، نگرش و عملکرد داروسازان شاغل در داروخانه‌های سطح شهر اردبیل نسبت به ارائه مشاوره دارویی در مورد داروهای OTC

خلاصه فارسی

مقدمه: داروهای OTC شامل داروهایی هستند که بدون نیاز به نسخه پزشک توسط داروساز در اختیار بیماران قرار می گیرند. این دسته از داروها معمولا برای درمان علائم شایع همچون دردهای حاد، آلرژی، سرفه، سرماخوردگی و سردرد و همچنین مشکلات خواب، ناراحتی های گوارشی و... مورد استفاده قرار می گیرند. معمولا بیمارانی که داروهای OTC را تهیه می کنند اطلاعی از هشدارها، تداخلات و دیدگاه هایی که متخصصان سلامت در مورد داروها داشتند را ندارند و این موضوع سبب افزایش ریسک هایی درارتباط با مصرف آن داروها می شود. این ریسک مصرف به خصوص در مورد سالمندان مطرح می باشد. تحقیقات نشان داده است که بیش از ۵۰% سالمندانی که داروهای OTC را مصرف می کنند این دارو ها را به طور مناسب و صحیح مصرف نمی کنند. پس مصرف داروهای OTC بدون داشتن اطلاع مناسب و صحیح راجع به عوارض جانبی آن داروها می تواند سلامت و کیفیت زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از داروهای OTC در زمان بندی و دوز صحیح مصرف نمی شوند و نیاز به مشاوره داروساز در تنظیم دوز خود دارند. با توجه به افزایش نرخ مصرف داروهای OTC در سطح کشور و نقش پررنگ داروسازان در مدیریت این موضوع، در مطالعه ای که انجام دادیم، با بررسی سطح علم، عملکرد و نگرش داروسازان در زمینه OTC تراپی موانع و مشکلات موجود در این حوزه را شناسایی کرده و پیشنهادات سازنده در جهت بهبود شرایط موجود ارائه کرده ایم. روش کار: در این طرح با ارائه پرسشنامه جامع به صورت حضوری در داروخانه ها، داده ها جمع آوری می شود. پرسشنامه در سه دومین شامل علم و آگاهی و عملکرد داروسازان در ارائه خدمات مشاوره دارویی در زمینه داروهای OTC طراحی گردیده است. پرسشنامه طراحی شده پس از ارزیابی validity و تعیین CVI و CVR ، فرم نهایی جهت پاسخ گویی در اختیار داروسازان شاغل در داروخانه ها به کار گرفته شده است. هر سوال مرتبط به نگرش با استفاده از طیف لیکرت، پنج گزینه "کاملا موافقم"، "موافقم"، "نظری ندارم" ، "مخالفم" ، "کاملا مخالفم" را دارد .سوالات مرتبط با آگاهی به صورت چند گزینه ای می باشد و سوالات مرتبط به عملکرد به صورت 3 کیس طراحی شده جهت ارزیابی عملکرد داروساز در قبال آن بیمار طراحی شده است که توسط داروساز انتخاب می شود. پس از پر شدن و تجمیع پرسشنامه ها، مجموع امتیاز هر فرد در هر دومین بر امتیاز کل آن دومین تقسیم و در ۱۰۰ ضرب می شود تا درصد آگاهی، عملکرد و نگرش هر فرد در آن دومین به دست آید. نهایتا میانگین نتایج بیان خواهد شد. همچین طلاعات دموگرافیک از جمله سن، جنس، محل تحصیل، مدت زمان اشتغال به صورت فعال، تعداد مراجعه بیماران جهت دریافت داروی OTC در روز به صورت تخمینی نیز بررسی و رابطه آن با هر دومین مشخص می شود. بحث : داروسازان با توجه به آموزش دروس داروسازی بالینی در دانشگاه، از افراد واجد شرایط در تجویز داروهای OTC برای خدمت به منافع عمومی هستند. و در نتیجه می توانند نقش بسیار مهمی را در کمک به بیمار در انتخاب داروی OTC ایفا کنند. توانایی دکتر داروساز در خصوص آگاه سازی بیماران در مورد عوارض، تداخلات و نحوه مصرف داروها نیازمند به روز بودن اطلاعات دکتر داروساز در خصوص بیماری ها و داروهای OTC بسیار مهم می باشد. نتیجه گیری: نتیجه این مطالعه در سه بخش نگرش، ارزیابی علمی و عملکردی به این صورت بود که در ارزیابی علمی بالاترین امتیازی که یک داروساز توانسته کسب کند 7 و کمترین نمره 1- و میانگین بدست آمده 3.62 بود که ضعیف است. در بخش نگرش شاهد میانگین 3.49 ( بالاترین نمره 5) بودیم و نگرش داروسازان را متوسط به بالا ارزیابی نمودیم. در بخش عملکرد با کمترین امتیاز صفر، بیشترین امتیاز 3 و میانگین 1، شاهد ضعیف بودن داروسازان از نظر عملکرد در مواجهه با کیس بالینی هستیم.

عنوان انگليسی

Evaluation the level of knowledge, attitude and practice of pharmacists working in pharmacies in Ardabil city regarding the provision of pharmaceutical advice on OTC drugs

خلاصه انگلیسی

Introduction: OTC medications are available in pharmacies for patients without a physician prescription. These medications improve common symptoms, such as acute pain, allergy, cough, cold, headache, sleep problems, and digestive disorders. OTC consumers have almost no information about their adverse effects, warnings, and interactions; this issue boosts the risks of misuse, especially in the elderly population. Recent research has shown that more than 50% of the elderly do not appropriately use OTC medications. Therefore, proper and accurate information regarding their side effects can improve health. Most OTC medications are taken at extra therapeutic doses and require a pharmacist guide for dose adjustment. Considering the increase in the consumption rate and the undeniable role of pharmacists in managing OTC medication issues, we evaluated the knowledge, practice, and attitudes of community pharmacists in the OTC therapy field and identified obstacles and problems. We have provided constructive suggestions for improving existing conditions. Method: We collected data by presenting a comprehensive questionnaire to pharmacists. The questionnaire was designed for three domains regarding consultation with OTC medications: knowledge, practice, and attitude. After evaluating the CVI and CVR of questionnaire, volunteer community pharmacists completed it. Attitude questions have five options based on Likert scale: " I completely agree ", "I agree,” "I have no opinion,” "I disagree,” and "I completely disagree.” The knowledge questions were multiple-choice, and the performance questions were three clinical cases in different situations. The score for each domain for each pharmacist was divided by the total score of that domain and multiplied by 100 to obtain the percentage of knowledge, practice, and attitude of the person in that domain. Possible relationships between every domain score and other data such as age, sex, university graduation, employment duration, and number of visits of patients to receive OTC medicine per day will be estimated. Results: The results of this study in the three domains of attitude, knowledge, and practice evaluation showed that in the knowledge evaluation, the highest score that a pharmacist could obtain was 7, the lowest score was -1, and the average was 3.62, which is weak. In the attitude domain, the average was 3.49 (highest score:5), and the attitude of pharmacists was evaluated as medium to high. In the practice section, with the lowest score of 0, the highest score of 3, and an average of 1, pharmacists’ performance in facing clinical cases was weak. Discussion & Conclusion: Pharmacists are qualified to prescribe OTC drugs to serve the public interest according to the teaching of clinical pharmacy courses at the university. As a result, they can play a very important role in helping patients choose an OTC drug. The pharmacist's ability to inform patients about side effects, interactions, and how to take medications requires that the pharmacist's information about diseases and OTC drugs be up-to-date. So Periodic examinations of OTC therapy should be held every few years for all graduate pharmacists and an incentive point should be considered for those who obtain an acceptable score. Although Changes in the structure for the financial circulation of pharmacies must be made. So that the stability of the pharmacies does not depend on the sale of drugs. This issue causes that pharmacies do not need to sell more for financial stability, which will control the excessive use of drugs and provide more pharmaceutical services

Document Downloads