انطباق طیف سلامت و بیماری و ویژگیهای شخص سالم با مراتب بندگی و صفات شخص سالم از دیدگاه آیات قرآن کریم

خلاصه فارسی

از نظر قرآن، انسان موجودي است برگزيده از طرف خداوند، خليفه و جانشين او در زمين، نيمه ملكوتي و نيمه مادي، داراي فطرتي خدا آشنا، آزاد و مستقل، امانتدار خدا و مسؤول خويشتن و جهان، مسلّط بر طبيعت و زمين و آسمان، ملهَم به خير و شرّ، وجودش از ضعف و ناتواني آغاز مي‏شود و به سوي قوّت و كمال سير مي‏كند و بالا مي‏رود، جز در بارگاه الهي و جز با ياد او آرام نمي‏گيرد، ظرفيّت علمي و عملي‏اش نامحدود است، از شرافت و كرامتي ذاتي برخوردار است، احياناً انگيزه‏هايش هيچ گونه رنگ مادّي و طبيعي ندارد، حق بهره‏گيري مشروع از نعمتهاي خدا به او داده شده است، ولي در برابر خداي خودش وظيفه‏دار است. در عين حال، همين موجود در قرآن مورد بزرگترين نكوهشها و ملامتها قرار گرفته است: او بسيار ستمگر و بسيار نادان است، نسبت به پروردگارش بسيار ناسپاس است، او آنگاه كه خود را مستغني مي‏بيند طغيان مي‏كند، او عجول و شتابگر است، او هرگاه به سختي بيفتد و خود را گرفتار ببيند ما را در هر حال (به يك پهلو افتاده و يا نشسته و يا ايستاده) مي‏خواند؛ همينكه گرفتاري را از او برطرف كنيم گويي چنين حادثه‏اي پيش نيامده است، او تنگ چشم و ممسك است، او مجادله‏گرترين مخلوق است، او حريص آفريده شده است و اگر بدي به او رسد جزع كننده است و اگر نعمت به او رسد بخل كننده است. از آیات کلام ا... مجید می توان برداشت نمود که مراتب بندگی انسان در یک گستره و طیف از مخلصین تا منافقین و فاسقین و کافران توزیع شده که می توان سطوح سلامت و بیماری منابع علوم پزشکی و بهداشت را مراتب بندگی در قرآن مطابقت داد. هدف از تهیه و ارائه این مقاله، مقایسه و انطباق طیف سلامت و بیماری و مشخصات شخص سالم ارائه شده در منابع علوم پزشکی و بهداشت با مراتب بندگی و شخص سالم از دیدگاه آیات قرآن کریم می باشد. مواد و روشها: این بررسی یک مطالعه کتابخانه ای و مروری بوده که بصورت جستجو در متون مرتبط با قرآن و تفاسیر قرآنی معتبر موجود و منابع در دسترس (سایتها، مجلات و غیره )، مراتب بندگی انسان در مقابل پروردگار توصیف و ترسیم گردید. آنگاه، ملاکها، صفات و ویژگیهای هر مرتبه بطور فهرست وار مرور و در نهایت مشخصات طیف سلامت و بیماری ارائه شده در منابع علوم پزشکی و بهداشت با آیات قرآن جمع آوری شده مورد مقایسه قرار گرفت تا نگرش جدیدی نسبت به طیف سلامت - بیماری داشته باشیم. یافته ها: با بررسی آیات قرآن و متون تفاسیر مشخص شد که پروردگار جهانیان صفات انسانها را در آیات مختلف توصیف کرده و بطور یکجا تعریف ننموده است و لذا مراتب بندگی در قرآن دامنه وسیع دارد. از یکطرف قرب، مقام مخلصین و اهل یقین در عالی ترین سطح بندگی خدا قرار دارد و مقام مشرکان و کافرین در پست ترین مرتبه عبودیت قرار گرفته است. یعنی، افراد انسانی بر حسب درجه ایمان به خدا و میزان بندگی در سطوح مختلف این طیف و گستره جا می گیرند. یافته های این مطالعه در حد یک شروع و فهرست وار به بحث پرداخته و جا دارد اندیشمندان و صاحب نظران و پژوهشگران بیش از پیش در این زمینه تلاش کنند تا زوایای بیشتری از سلامت و معیارهای سلامت قرآنی استخراج و مورد عمل قرار گیرد. زیرا، ابعاد و معیارهای معرفی شده در منابع غربی بسیار سطحی و عمدتا به بعد جسمی و روانی و اجتماعی سلامت محدود گردیده است. این مقاله شامل مقدمه ای مشتمل بر جایگاه قرآن و مفهوم مراتب بندگی در آن، ابعاد سلامت و ویژگیهای متصور برای هر بعد آن در قرآن، مقایسه طیف سلامت و بیماری رایج در منابع پزشکی و بهداشت با مفاهیم متعالی قرآن و نتیجه گیری می باشد. امید است مورد رضایت و قبول حضرت حق تعالی و علاقمندان و دوست داران اهل علم و دین و قرآن پژوهان واقع بشود. نتیجه گیری: در فرهنگ قرآن، سلامت و ابعاد و ویژگیهای سلامت یکجا بیان نشده بلکه به تناسب شرایط زمانی و مکانی و شان نزول آیات، مراتبی از بندگی توصیف شده و با سلامت و ابعاد رایج در کتب پزشکی و بهداشتی متفاوت می باشد و فاصله زیادی دارد. با توجه به اینکه در این خصوص هنوز پژوهشی جامع صورت نگرفته، جا دارد اندیشمندان و صاحب نظران و پژوهشگران علوم قرآنی حوزوی علوم پزشکی و بهداشتی با تشکیل کمیته ایی و انجام مطالعات تطبیقی نگاه تازه ای به سلامت، ابعاد و طیف سلامت و بیماری بیاندازند .

عنوان انگليسی

Comparison range of health and illness characteristics and traits of a healthy person with degrees of servitude and attributes much of the vision of a healthy person, vision of the Holy Quran

Document Downloads