زالو و زالو درمانی در طب

خلاصه فارسی

نام علمي : زالو نام انگليسي : Himudomedicindlis OR Medicalleech نامها در زبانهاي فارسي : علق ، زالو ، زلو ، ديوچه بلفظ تركي : سلوك جانورشناسان تاكنون 650 نوع زالو را شناسايي كرده‌اند كه 50 نوع آن از خوردن پستانداران تغذيه مي‌كنند. اكثر زالوها در آبهاي شيرين ، كم عمق، مردابها و باتلاقها زير صخره‌ها، قطعه‌هاي شناور و يا به صورت شيء در كف آب زندگي مي‌كنند. از نور گريزانند. معروفترين زالوها ، زالوي پزشكي است كه جزء گروه خونخواران است. طول اين زالو 12 ـ 5 سانتيمتر است و گاهي تا 25 سانتيمتر هم مي‌رسد عرض آن حدود يك سانتيمتر است. زالو توانايي بسيار زيادي در توليد بزاق دارد. به طوريكه وقتي به ميزبان مي‌چسبد بزاق، مترشحه از زير بدن زالو سرازير مي‌شود.بزاق حاوي يك ماده ضد انعقاد است. به نام هيرودين Hirudin هيرودين توانايي زيادي در ممانعت از انعقاد خون دارد. چند قطره بزاق دهان زالو قادر است مقدار زيادي خون را به صورت مايع نگه دارد و مانع انعقاد آن شود. صدسال قبل از اينكه مردم مغرب زمين ( اروپا و امريكا ) زالو را بشناسند و به خواص درماني آن آگاهي داشته باشد در خاورميانه از زالو براي مقاصد درماني استفاده مي‌شود. مصريها در 1500 سال قبل از ميلاد مسيح از زالو براي درمان بيماريها استفاده مي‌كردند و از نقاط ديگر خاورميانه به آنجا بيمار اعزام مي‌شده است. استفاده از زالو براي درمان بيماريها سابقه‌اي طولاني در طب دارد. شايد سابقه تاريخي آن به حدود 4000 سال قبل برگردد ايران هم جزء كشورهايي است كه در تاريخ پزشكي خود از زالودرماني استفاده مي كرده است. زالو بيشتر از حجامت خون و مواد را از عمق بدن بيرون مي‌كشد . زالو براي اينكه بتواند خونخواري كند بايد مانع لخته شدن خون بشود براي اين كار بزاق خود را همزمان با مكيدن به داخل محل تزريق مي‌كند بنابراين بدن بيمار از خواص بزاق زالو نيز بهره‌مند مي‌گردد. حدود يكصد ماده موثره با اثرات درماني مختلف در بزاق زالو موجود باشد. بسياري از اين مواد تا به حال كشف و شناسايي شده وحتي فرمول شيميايي و خواص آن بيان شده است.هیرودین،بدلین،آپیراز...ازجمله از آنزیم های مهم شناخته شده اند.درعین حال بیماری های هم وجود دارد که با زالو درمانی بهبود میابد از جمله می توان به بیماری های پوستی،صدمات، جراحي پلاستيك و پيوند اعضاء و....اشاره کرد. زالوی طبی با نام ( Hirudo Medicinalis ) معروف می باشد که اصولا جز انگلهای خون خوار به شمار می رود. استفاده از زالوی طبی برای درمان برخی بیماریها در ایران قدمتی چندین ساله دارد که از جمله موارد مکتوب آن اشاره ابوعلی سینا به استفاده از آن در درمان بسیاری از بیماریها در کتب مختلف از جمله قانون می باشد .آنچه در اسلام با عناوین خون گیری آمده است باسه کلمه،حجامت،فسد خون و زالودرمانی همراه است که حجامت برای کل بدن و زالو و فسد خون برای قسمت های کوچک بدن مثلا مچ دست یا قوزک پا می باشد.در کتاب حیاه الحیوان الکبری جلد دوم این چنین در مورد زالو صحبت می شود((علق با فتحه عین ولام کرمی است به رنگ سیاه وسرخ درآب زندگی می کند وبه بدن می چسبد وخون را می مکد واز جمله داروهای گلو وورمهای خونی شمرده می شود به خاطر مکیدن خونهای اضافی درانسان مفرد ان علقه است ودر حدیث عامر هم آمده که بهترین دواها زالو انداختن وحجامت کردن است.)). در مطالعه هدف در این است که آثار و فواید زالو درمانی و چگونگی عمل زالو مورد بررسی قرار گیرد و همچنان که گفته شد زالو درمانی و فصد خون و حجامت در احادیث بیشتر نزدیک به هم معنا می شوند.

Document Downloads