بررسی اپیدمیولوژیک بیماری سل خارج ریوی استان اردبیل طی سالهای 1389 تا سال 1399

خلاصه فارسی

زمینه: متاسفانه تشخیص سل خارج ریوی در بعضی موارد با توجه به علائم بالینی نامشخص است و نیاز به اقدامات تهاجمی مشکل ساز می گردد. علاوه بر آن تفاوت هایی در میزان پراکندگی موارد سل خارج ریوی در کشورهای صنعتی در قیاس با کشور های در حال توسعه وجود دارد. با توجه به اهمیت بالینی سل خارج ریوی و مشکلات موجود در تشخیص این بیماری و شیوع متفاوت آن در جوامع مختلف و مناطق جغرافیایی، بر آن شدیم تا وضعیت بالینی و آزمایشگاهی بیماران سل خارجی ریوی استان اردبیل را طی 10 سال گذشته بررسی کنیم. هدف: تعیین وضعیت اپیدمیولوژیک بیماری سل خارج ریوی استان اردبیل طی سالهای 1389 تا سال 1399 مواد و روش کار : مطالعه توصیفی-مقطعی حاضر بر روی بیماران با تشخیص سل خارج ریوی از سال 1389 تا سال 1399 در استان اردبیل به تعداد 617 نفر که به روش نمونه گیری به صورت تمام شماری انتخاب شده بودند، انجام یافته است. جهت جمع آوری داده از چک لیست محقق ساخته استفاده شد و داده ها در نرم افزار SPSS با آزمون های کای-دو و ANOVA مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: در حدود 60 درصد بیماران زن و 40 درصد مرد بودند. در کل میانگین سنی بیماران 42/78 سال با انحراف معیار 17/64 بود. بیشترین تعداد در گروه سنی 39-30 سال و کمترین تعداد مربوط به گروه سنی 90 و بالاتر بود. بیشترین تعداد مربوط به سال 1390 با 72 مورد و کمترین تعداد مربوط به سال 1399 با 25 مورد بود. از مجموع 617 بیمار بررسی شده، 610 نفر (98/9 درصد) بهبود یافته و 7 نفر (1/1 درصد) فوت شدند. بیشترین فراوانی مربوط به طول درمان 6 ماهه با 76/2 درصد بود. بعد از آن دوره درمان 12 ماهه با 14/1 درصد قرار داشت. همچنین میانگین دوره درمان بیماران 7/19 ماه با انحراف معیار 2/63 بود. از نظر بیماری‌های همراه در کل، بیشتر بیماران بدون بیماری همراه (92/4 درصد) بودند. بیشترین فراوانی از نظر بیماری زمینه‌ای مربوط به دیابت با 2/8 درصد بود. همچنین 3 نفر از بیمارانی که فوت کردن مبتلا به بیماری همراه بودند که هر سه بیماری کلیوی بود. از نظر ارگان درگیر بیشترین فراوانی مربوط به لنف با 24/3 درصد بود. بعد از آن پلور با 13/6 درصد قرار داشت. بیشترین فراوانی مربوط به شهر اردبیل با 52/3 درصد بود. بعد از آن پارس آباد با 23/5 درصد قرار داشت. در رده آخر شهر نیر با 0/8 درصد قرار گرفت. نتیجه گیری: با توجه به تعداد بیماران سل خارج ریوی، میزان پراکندگی جغرافیایی و میزان مرگ و میر این بیماری، ضروری است در جهت غربالگری مناسب و شروع به موقع درمان در این بیماران برنامه ریزی‌های بهداشتی و درمانی مناسب اجرا شود. با توجه به این که بیشتر بیماران را افراد زیر 50 سال تشکیل دادند، کنترل و غربالگری افراد در سنین پایین تر ضروری به نظر می رسد.

عنوان انگليسی

Epidemiological study of extrapulmonary tuberculosis in Ardabil province during 2010-2020

خلاصه انگلیسی

Background: Unfortunately, the diagnosis of extrapulmonary tuberculosis in some cases is unclear due to clinical symptoms and the need for invasive measures becomes problematic. In addition, there are differences in the prevalence of extrapulmonary tuberculosis in industrialized countries compared to developing countries. Considering the clinical importance of extrapulmonary tuberculosis and the problems in diagnosing this disease and its different prevalence in different communities and geographical areas, we decided to study the clinical and laboratory status of patients with extrapulmonary tuberculosis in Ardabil province during the past 10 years. Aim: To determine the epidemiological status of extrapulmonary tuberculosis in Ardabil province during 2010-2020. Methods and material: This descriptive cross-sectional study was performed on 617 patients with extrapulmonary tuberculosis diagnosis in Ardabil province from 2010 to 2020 who were selected by sampling method. A researcher-made checklist was used to collect data and the data were analyzed in SPSS software by chi-square and ANOVA tests. Results: About 60% of patients were female and 40% were male. The total mean age of patients was 42.78 years with a standard deviation of 17.64. The highest number was in the age group of 30-39 years and the lowest number was in the age group of 90 and above. The highest number was related to 1390 with 72 cases and the lowest number was related to 1399 with 25 cases. Out of 617 patients studied, 610 (98.9%) improved and 7 (1.1%) died. The highest frequency was related to the duration of 6-month treatment with 76.2%. After that, the treatment period was 12 months with 14.1%. Also, the mean treatment period of patients was 7.19 months with a standard deviation of 2.63. In terms of comorbidities, the highest frequency was related to the absence of disease with 92.4%. Then came diabetes with 2.8%. According to the organ involved, the highest frequency was related to lymph with 24.3%. After that, the pleura was 13.6%. The highest frequency was related to Ardabil with 52.3%. After that, Parsabad was with 23.5%. It was in the last rank of Nayr city with 0.8%. Conclusion: Considering the prevalence of extrapulmonary tuberculosis, geographical distribution and mortality rate of this disease, it is necessary to implement appropriate health and treatment plans for proper screening and timely treatment in these patients. Given that most patients were under 50 years of age, monitoring and screening at younger ages seems necessary

Document Downloads